Frannie van Haalen, snorkelaar van het eerste uur
“Ik zie het als een prachtige onderwatertuin”
Een van de mooiste snorkelplekken ter wereld is het Great Barrier reef bij Australië, maar niet naast de deur. Egypte is dan een uitstekend alternatief. Reeds verschillende jaren gaat Frannie van Haalen (58), met haar man Rene, twee keer per jaar op (snorkel)vakantie in Egypte bij Marsa Alam. De koraalriffen zijn hier van een ongekende schoonheid die maken dat de onderwaterwereld nog vrij intact is. Hier spot ze naast de koraal de meest verschillende dier- en vissoorten. Een interview met een ‘waterambassadeur’.
“Hoe ze zichzelf zou typeren? Dat moet je maar aan hem vragen”. De vinger van Frannie wijst naar haar man René. “Voor Frannie”, zegt René, “Is water een levensbehoefte geworden. Die liefde voor de natuur, in het bijzonder voor water, heeft ze van haar pa. Angst voor en in water heeft ze nooit gehad. In het water is ze de rust zelve en in haar element. Het snorkelen is daar een logisch gevolg van. Alles wat ze vastlegt met snorkelen wil ze doorgeven en zoveel mogelijk delen. Dat is Frannie”, klinkt het stellig uit de mond van René.
Normaal gesproken is snorkelen een watersport waarbij men zwemt, drijft, of in het geval van Frannie duikt onder een haakse hoek. Frannie legt uit: “Een hoekduik is een duikmethode die niet alleen bij het zwemmen en duiken wordt gebruikt maar ook bij het snorkelen. De basisuitrusting voor het snorkelen bestaat uit een bril, een pijpje oftewel de snorkel, vinnen of flippers en in mijn geval een loodgordel. Dit is een riem voorzien van drie zakjes met ieder een kilo lood wat er voor zorgt dat ik makkelijker kan onder blijven. Naar boven ga ik als een dolfijn, als een vliegtuig wat opstijgt. Snorkelen doe ik in een shorty, gemaakt van neoprene, wat strak om je lichaam zit. Het is 2 ½ mm dik wat je beschermt tegen de kou en tegen verbranding”, aldus Frannie.
“Ik snorkel het liefst in Egypte”, zegt Frannie. “Ons hotel ligt aan een van de mooiste baaien van Marsa Alam, de baai van Jabal Al Rosas aan de Rode Zee. Marsa Alam staat bekend als duik- en snorkelgebied en heeft prachtige en uitgestrekte koraalriffen. We hoeven de straat maar over te steken, pakweg zo’n 300 meter vanaf het hotel, en lopen zo de baai in”.
“Wat ik leuk vindt aan snorkelen”? Ten eerste is het rustgevend, uniek en mooi, erg mooi. Ik zie het als een prachtige onderwatertuin, of je in een aquarium kijkt met zo’n 1200 soorten vis en aanverwanten: kreeft, zeester, zeekoe, dolfijn, mureen, zeekat, steenvis, schildpad (soep – en karetschildpad) en rog, om er een paar te noemen. Voordat je het water ingaat is het van belang je aan de regels te houden: ga niet te ver de zee in en ga het liefst met z’n tweeën. Nou ga ik negen van de tien keer alleen, maar dan wel in de baai. René houdt, al lezend maar met de verrekijker, een oogje in het zeil. Om zoveel mogelijk te zien is het bij snorkelen van belang dat je je in het water zo rustig mogelijk gedraagt, geen felle kleding draagt waar de vissen van schrikken en niet alleen afstand houdt van de dierenwereld maar ook van de koraal. Zo zijn er gevaarlijke vissen zoals de zeeduivel, zee-egel, steenvis en de rog en is er koraal wat brandwonden kan veroorzaken, het zogenaamde vuurkoraal. Van koraal”, weet Frannie, “dat het jaren duurt voordat het weer aangroeit, zo’n 7 á 10 millimeter per jaar. De hoeveelheid licht en de temperatuur spelen hierbij een belangrijke rol” , doceert ze.
“Snorkelen”, gaat ze verder, “doe ik er iedere dag. Laat ik voorop stellen dat de meeste mensen snorkelen aan de oppervlakte. Dat doe ik dus niet. Zo’n hoekduik brengt je snel naar een dieper gedeelte waar ik 1 ½ á 2 minuten onder blijf om te fotograferen en/of te filmen. Dat komt erop neer dat ik dagelijks 7 ½ uur in het water lig. Omdat het vroeg licht en vroeg donker is wil zeggen dat ik er vroeg, half zes, voor uit de veren moet. De laatste keer dat we er waren (oktober 2017, red.)was er weinig wind en het water glashelder. Voordat ik het wist zat ik aan het eind van de baai op volle zee en spotte ik 12 dolfijnen op vrij korte afstand. Dat was wel heel bijzonder. Een andere mooie ervaring was een zeekoe in de baai. Met de kinderen zijn we naar Sha’ab Sataya geweest, een lagune midden op zee, ook wel het dolfijnenhuis genoemd, waar we zo’n 80 spinnerdolfijnen hebben gespot. Heel bijzonder. Mijn man die vindt het allemaal prachtig wat ik doe, die bevindt zich meer aan de zijlijn in een ligstoel met zijn e-book. Alles wat ik zie ziet hij natuurlijk later ook”.
Snorkelen vindt zij vele malen leuker dan duiken. Tegen de mensen die niet snorkelen zou ze willen zeggen, ga het proberen, zeker als je goed kan zwemmen. De onderwaterwereld is de moeite waard. Inmiddels zijn ze van Egypte gaan houden, is het niet voor de cultuur dan wel voor de natuur.
“Als ik aan het snorkelen ben ”, vult ze tot slot aan, “heb ik altijd mijn camera stand-by en leg op zo’n dag honderden foto’s en talrijke films vast (Youtube: Frannie van Haalen, Aurora Bay). Omdat de natuur mij lief is, of het nou om vogels, vissen of paddenstoelen gaat, ik wil daar anderen deelgenoot van maken. Des te erger is het te moeten constateren dat de zeeën en oceanen steeds meer bevuild raken. Dit gaat niet alleen ten koste van water maar ook van het koraal. In 4 jaar tijd is het koraal achteruit gehold. Geen koraal betekend minder of geen dieren onder water. Daar zit niemand op te wachten. En ik al helemaal niet”, rolt er afgemeten uit haar mond.
Door Gertjan van Capellen
Foto ’s Frannie en René van Haalen.